Op zoek naar de vijgenskeletteermot, Choreutis nemorana!

Gepubliceerd op 29 augustus 2017 door Ruben Meert & Tymo Muus
 

Vraat van de vijgenskeletteermot (foto: Marcella Hemkes)

De eerste Belgische vijgenskeletteermot (Choreutis nemorana) werd in september 2009 waargenomen in Luik. In 2012 volgden de eerste rupsenvondsten van deze microvlinder in Visé, eveneens in het Luikse. In Nederland doken de eerste vlindertjes van deze soort op in Maastricht, in 2014. Vermoed werd toen dat de vijgenskeletteermot op meer plekken in Nederland en België op zou duiken.

Uitbreiding in tuinen en parken
Het vermoeden dat de soort ook op meer plaatsen voor zou komen werd ondertussen bevestigd: in België werd de soort ook gezien in het Brussels gewest, Henegouwen, Antwerpen, Oost-Vlaanderen. Met een recente vondst in Ledeberg, lijkt stilaan ook West-Vlaanderen in het vizier te komen. De meest noordelijke waarnemingen werden gedaan in het Zuid-Hollandse Zevenhuizen, waar Marcella Hemkes een tweede Nederlandse vindplaats ontdekte.  Op beide Nederlandse vindplaatsen, Maastricht en Zevenhuizen, werden ook rupsen gevonden. De vlinder plant zich dus ook al voort in ons land. Het gaat dus snel voor dit motje, dat binnen Europa oorspronkelijk alleen in de Mediterrane streken voorkwam.

Op zoek naar de rupsen
Vijgenskeletteermotten brengen de winter door als vlinder. In de lente gaan ze op zoek naar vijgenbomen om hun eitjes op af te zetten. Omdat vijgenbomen steeds meer winterhard blijken te zijn in onze streken en vaak worden aangeplant in tuinen, krijgt de soort alvast genoeg uitbreidingsmogelijkheden. In zowaar elk tuincentrum is tegenwoordig wel een vijgenboom te vinden. De soort betreft dus een exoot die mogelijk meekomen is met vijgenbomen.

Rupsjes leven onder een webje op vijgenbladeren. Hierdoor krullen de bladeren enigszins op. Ze eten enkel van de bovenzijde van het blad, en laten de onderzijde en de nerven intact. Hierdoor blijft een doorzichtig bladskelet over, waaraan dit vlindertje zijn Nederlandse naam te danken heeft. Verpoppen doen ze meestal aan de onderzijde van een blad in een stevige, witte cocon.


Rups van de vijgenskeletteermot (foto: Ruben Meert)

Door hun bleekgroene kleur en zwarte stipjes, zijn de rupsen niet met een andere soort te verwarren. Bovendien zijn er amper andere rupsen die van vijg leven. Hoewel er enkele tientallen rupsen per boom kunnen voorkomen, blijft de schade die ze veroorzaken beperkt. De vruchten zelf worden overigens zelden aangetast. Een behandeling is dus niet nodig. Weliswaar zijn aangetaste bladeren niet altijd een mooi gezicht.

Fraaie oranje vlindertjes
Het oorspronkelijk inheemse broertje, de skeletteermot (Choreutis pariana), is gebonden aan appelbomen en is minder fel van kleur. Deze vlinders zijn bruiner en de banden zijn lang niet zo wit van kleur. Vijgenskeletteermotten zijn dus goed te herkennen voor de beginner. De vliegtijd van de vlinders begint rond eind juni. Deze produceren een tweede generatie rupsen in volle zomer. Met het warme voorjaar lijkt een derde generatie in september en oktober zelfs niet onmogelijk. In Maastricht werd de laatste vlinder gezien op 18 september! De vlinders zijn hoofdzakelijk dagactief maar ze komen sporadisch komen ze ook op licht af.

Hierbij doen we dus een warme oproep om de actuele verspreiding van de vijgenskeletteermot beter in kaart te brengen. Heeft u zelf een vijgenboom in de tuin of heeft u weet van een exemplaar in uw buurt? Misschien ontdekt u dan wel aangevreten bladeren met daarop spinsels en rupsjes. Geef uw waarneming in dat geval zeker door via Waarneming.nl of Telmee.nl, of raadpleeg de Microlepidoptera.nl Facebook, liefst voorzien van een foto. Lees hier meer over de soort op onze soortpagina.


De vlinder is veelal ook dagactief (foto: Jan Soors)

Vraat van de vijgenskeletteermot op vijgenbladeren (foto: Marcella Hemkes)

Zie ook:
Vossen, P. (2015). Vijgenskeletteermot Choreutis nemorana (Lepidoptera: Choreutidae) nieuw voor Nederland. Entomologische Berichten 75(3): 118.

Categorie: Faunistiek | Terug naar nieuwsoverzicht | Ouder | Nieuwer


 
 
 
  © All content copyright www.microlepidoptera.nl and allied photographers.